آیا تا به حال به تاریخچه گیتار و قیمت گیتار فکر کرده‌اید؟ این ساز محبوب که در ژانرهای مختلف موسیقی از راک تا کلاسیک می‌درخشد، ریشه‌هایی عمیق در تمدن‌های باستانی دارد. تاریخچه گیتار نه تنها داستانی از نوآوری‌های فنی است، بلکه بازتابی از فرهنگ‌ها و مهاجرت‌های بشری است. همچنین، قیمت گیتار در طول تاریخ تحت تأثیر طراحی، مواد اولیه، و فناوری‌های جدید تغییر کرده و امروز گزینه‌هایی برای هر بودجه‌ای وجود دارد.
در این مقاله، بر اساس منابع معتبر مانند یاماها، موسسینز اینستیتوت، و اسکیلشیر، یک روایت جامع و منحصربه‌فرد از تکامل گیتار و عوامل تأثیرگذار بر قیمت گیتار ارائه می‌دهیم. از کیثارای یونانی تا گیتارهای الکتریک مدرن، این راهنما به شما کمک می‌کند تا درک عمیق‌تری از تاریخچه گیتار و قیمت گیتار به دست آورید.
«همین حالا با کارشناسان فروشگاه موسیقی بتهوون تماس بگیرید و بهترین مشاوره‌ها را رایگان از کارشناسان ما دریافت کنید!»
ریشه‌های باستانی: از کیثارا تا عود در تاریخچه گیتار
تاریخچه گیتار به هزاران سال پیش بازمی‌گردد، جایی که سازهای زهی اولیه پایه‌گذار این ابزار موسیقی شدند. کلمه “گیتار” احتمالاً از واژه یونانی “کیثارا” (kithara) مشتق شده، سازی که در اساطیر یونان به هرمس نسبت داده می‌شود. هرمس، خدای پیام‌رسان، اولین کیثارا را از پوسته لاک‌پشت ساخته بود. کیثارا بدنه جعبه‌ای چوبی با صفحه صوتی داشت و دو بازوی توخالی که با میله عرضی به هم متصل بودند. سیم‌های آن – ابتدا سه سیم و بعداً تا ۱۲ سیم – از میله به انتها می‌رسیدند و روی پل صفحه صوتی قرار می‌گرفتند.
نوازندگان باستانی کیثارا را با پلکتروم (پیش‌درآمد مضراب مدرن) می‌نواختند و با انگشتان دست چپ، سیم‌های ناخواسته را خاموش یا هارمونی ایجاد می‌کردند. گاهی انگشتان هر دو دست برای پلاك استفاده می‌شد. نحوه نگه‌داشتن کیثارا شبیه گیتار امروزی بود و نوازندگان از بند شانه‌ای برای آویزان کردن آن بهره می‌بردند. نقاشی‌های آپولو نیز کیثارا را نشان می‌دهند، که نشان‌دهنده نقش آن در موسیقی یونانی است.
در خاورمیانه، عود (oud) یکی از اجداد کلیدی در تاریخچه گیتار است. برخی افسانه‌ها عود را به لمهک (نوه نوح و ششم نسل آدم و حوا) نسبت می‌دهند، که شکل آن را از آویزان کردن جسد پسرش از درخت الهام گرفت. عود با بدنه گرد و سیم‌های زهی، توسط مورها در سال ۷۱۱ میلادی به اسپانیای جنوبی آورده شد. اولین شواهد تصویری از سازهای لوت‌مانند (lute) به ۳۵۰۰-۳۲۰۰ پیش از میلاد در جنوب بین‌النهرین (عراق کنونی) بازمی‌گردد، جایی که زنی در قایق با دستی شبیه نواختن ساز زهی نشان داده شده. موزه‌های متروپولیتن نیویورک و بریتانیا این تصاویر را روی لوح‌های گلی و پاپیروس حفظ کرده‌اند.
عود و لوت از مصر به یونان و روم رفتند و به اروپا رسیدند. لوت با پشت خمیده و تا ۳۰ سیم در دوران رنسانس، تأثیر عمیقی گذاشت، اما محبوبیتش تا قرن ۱۵ و ۱۶ کاهش یافت.
تکامل در قرون وسطی و رنسانس: از لوت تا گیتار باروک
در تاریخچه گیتار، لوت نقش انتقالی داشت. از مصر و یونان به روم، و سپس اروپا، لوت انواع بلندگردن و کوتاه‌گردن داشت. در رنسانس، لوت تا ۲۰-۳۰ سیم رسید، اما شکلش کم‌کم محو شد. در اسپانیا، از قرن ۱۵، نوازندگان به سازهایی با شکل خمیده آشنا (مشابه گیتار مدرن) روی آوردند. گیتار باروک (Baroque guitar) از ۱۶۰۰ تا ۱۷۵۰ جایگزین لوت شد و پنج جفت سیم روده‌ای (gut strings) و فرت‌های متحرک داشت که نواختن را آسان‌تر می‌کرد.
ویولا (vihuela) با بدنه ساعت شنی (incurving sides) در اسپانیا، پرتغال و ایتالیا محبوب بود و هنوز در گروه‌های ماریاچی استفاده می‌شود. تا دهه ۱۷۹۰، گیتارهای اسپانیایی بدنه استاندارد و شش جفت سیم داشتند، اما کوچک‌تر از مدل‌های امروزی بودند. این دوره، پلی به عصر مدرن در تاریخچه گیتار است.
انقلاب قرن ۱۹: آنتونیو د تورس و شکل مدرن گیتار
قرن ۱۹ نقطه عطفی در تاریخچه گیتار بود. آنتونیو د تورس جورادو (Antonio de Torres Jurado)، سازنده اسپانیایی، در دهه ۱۸۵۰ گیتار کلاسیک مدرن را اختراع کرد. گیتارهای او بدنه پهن‌تر، صفحه نازک‌تر، کمر خمیده‌تر و سیستم بریسینگ فن (fan bracing) داشت که صدای غنی‌تری تولید می‌کرد. او همچنین پیچ‌های چوبی را با هد ماشینی جایگزین کرد. تورس را “مهم‌ترین مخترع در تاریخچه گیتار” می‌دانند.
گیتاریست برجسته آندرس سگوویا (Andres Segovia) گیتار تورس را به کنسرت‌ها برد و قطعات کلاسیک پیچیده نوشت، که ژانر “گیتار کلاسیک” را پایه‌گذاری کرد. مهاجران اروپایی گیتارهای زهی فولادی را به آمریکا بردند، که منجر به نوآوری‌های جدید شد.
عصر مدرن: از آکوستیک فلت‌تاپ تا الکتریک
کریستیان فردریک مارتین (Christian Frederick Martin، ۱۷۹۶-۱۸۶۷)، مهاجر آلمانی به آمریکا، خالق اولین گیتار آکوستیک فولادی است. در آن زمان، گیتارها از سیم‌های روده گوسفند (catgut) استفاده می‌کردند، اما مارتین ساختار داخلی را برای تحمل تنش سیم‌های فولادی طراحی کرد. این نوآوری برای نوازندگان بانجو در موسیقی کانتری بود، تا بدون ناراحتی تغییر ساز دهند. مارتین فلت‌تاپ (flat top) را با X-bracing (به جای فن بریسینگ تورس) ساخت، که استرس سیم‌های فولادی را مدیریت می‌کرد. این تغییر سبک نواختن را دگرگون کرد: سیم‌های فولادی و مضراب، موسیقی روشن و آکورد‌محور ایجاد کردند و پیک‌گارد (pickguard) را ضروری ساخت.
اورویل گیبسون (Orville Gibson) آرچ‌تاپ (archtop) را با F-hole، پشت و روی خمیده و پل قابل تنظیم ساخت، که حجم صدا را افزایش داد. این گیتار در جاز و کانتری محبوب شد. در ۱۹۳۱، جرج بوچامپ و آدولف ریکنبکر (George Beauchamp and Adolph Rickenbacker) پتنت اولین گیتار الکتریک را ثبت کردند. چارلی کریستین در ۱۹۳۶ پیکاپ الکترونیکی روی آکوستیک نصب کرد. لس پال (Les Paul) بدنه جامد گیبسون را پیش برد و لئو فندر (Leo Fender) تل‌کستر (Telecaster) را در ۱۹۵۱ و استراتوکستر (Stratocaster) در ۱۹۵۴ معرفی کرد. ES-150 گیبسون با پیکاپ هگزاگونال، نماد دهه ۱۹۳۰ شد.
تاریخچه گیتار از کیثارای باستانی به الکتریک‌های مدرن، نشان‌دهنده نوآوری است. سیم‌ها از سه تا شش، و شکل از جعبه‌ای به ساعت شنی و فلت‌تاپ تکامل یافت.
مقاله «چگونه نت های گیتار را حفظ کنیم» به شما نشان می‌دهد چطور در کمتر از ۹۰ روز بر فرت‌بورد مسلط شوید.
تأثیر تاریخچه گیتار بر موسیقی امروز
درک تاریخچه گیتار به نوازندگان کمک می‌کند تا از ریشه‌ها الهام بگیرند. از موسیقی یونانی تا راک الکتریک، گیتار نماد خلاقیت است. برای یادگیری بیشتر، منابع مانند موزه‌های موسیقی را کاوش کنید. اگر تجربه‌ای از نواختن گیتارهای تاریخی دارید، در کامنت‌ها به اشتراک بگذارید. تاریخچه گیتار ادامه دارد – حالا نوبت شماست!
